Türk Edebiyatının Efsanesi FÜRÜZAN'ı Kaybettik

*

"Türk edebiyatının yaşayan efsanesi sayabileceğimiz gerçek adıyla Feruze ÇERÇİ , maddi zorluklar nedeniyle ilkokulu Yalova'da okuyabilmiş, sonrasında kendini okuyarak geliştirmiştir."

Türk öykü ve roman yazarı olan Fürüzan, 29 Ekim 1939'da İstanbul'da doğmuştur. Gerçek ismi Feruze Çerçi'dir. Babasını çok küçük yaşta kaybetmiş olan yazar, maddi zorluklar nedeniyle okula gidememiş ve bu anlamda büyük zorluk çekmiştir. Ailesinin ekonomik şartları elverdiği ölçüde ilkokula, İstanbul ve Yalova'da gitmiştir. 1950'li yıllarda resim ve tiyatro ile ilgilenmiş, ancak daha sonra yönünü tamamen edebiyata çevirmiştir. Karikatürist Turhan Selçuk’la evlendikten (1958) sonra bir süre Füruzan Selçuk imzasını kullandı. Orta öğrenimini yarıda bırakarak kısa bir süre tiyatro oyunculuğu yaptı. Daha sonra kendini tümüyle edebiyat çalışmalarına verdi. Daha çok gözleme dayalı gerçekçi bir anlayışı benimseyen Füruzan, ilk hikâyelerini Seçilmiş Hikâyeler, Türk Dili, Pazar Postası (1956-58); ustalık dönemi ürünlerini Dost, Papirüs, Yeni Dergi (1964-72) dergilerinde yayımladı. İlk hikâye kitabı Parasız Yatılı ile 1972 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı, ilk romanı 47’liler ile de 1975 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’nü kazandı.

11 Şubat 2024 tarihinde 84 yaşında aramızdan ayrıldı

Edebi Kişiliği:

• Fürüzan ilk romanlarında düşmüş kadınları, kötü yola sürüklenen küçük kızları, huzursuz burjuva ailelerini, yurt özlemi çeken ve gittikleri yerlere uyum sağlayamayan göçmenlerin yaşamını, yoksulluk içinde yaşama savaşı veren ve sahip oldukları tek şeyin sevgi olduğu yalnız kadınları ve küçük çocukların dramlarını insan sevgisiyle dolu bir bakış açısı ile okuyucusuna anlatmıştır.

• Yazarın ayrıntıları başarıyla verdiği canlı bir anlatımı ve karakter oluşturmada büyük bir başarısı vardır.

• Almanya’da bulunduğu yıllardaki gözlemlerini göçmen ve gurbetçi işçi sorunları konu başlıkları ile eserlerinde okuyucusuna anlatmıştır. Ayrı kültürlerden gelen insanların yaşamlarından başarılı kesitler sunan yazar, özellikle gurbetçilerin çocuklarının sorunlarına ilgi çekici bir duyarlılıkla yaklaşmıştır.

• Ünlü edebiyat eleştirmeni Fethi Naci, “öykülerinde bir gözlem zenginliği ve bir ayrıntı ustalığı, yaşanmışlıktan gelen inandırıcılık, bir insan sıcaklığı” gördüğünü söylemiştir.

• Öykülerinin en önemli yönü insani sıcaklık, dönemsel tanıklık/değişim ve yoksul ailelerin var olma serüvenidir.

• “Anne”yi hayata açılan bir kapı olarak gören Fürüzan, eserlerinde özellikle aile sorunlarını da başarıyla anlatmıştır.

• Kadın olmasından dolayı doğal olarak kadın duyarlılığını ve sorunlarını anlatmış olan yazar bunu nesnel bir bakış açısı ile yapmış, erkek ve kadın ilişkilerini tarafsızca izlemiştir.

Kısaca özetleyecek olursak;

• Asıl adı Feruze’dir. Öykü yazarı olarak tanınmıştır.

• Orta sınıfın acısını, sevgisini anlatır.

• İstanbul’un kenar semtlerindeki fakir insanların yoksulluklarını, saflıkları yüzünden kötü insanların eline düşen genç kadınları, aile içi ilişkileri, kuşak çatışmalarını anlatır.

• Genellikle göçmenler, kadınlar ve çocuklar üzerinde durur. Kadın konusu da onun ele aldığı konulardandır.

• Genellikle uzun ve ayrıntılı bir anlatım vardır. Olaydan çok betimleme ve çözümlemelere yer vermiştir.

• Parasız Yatılı adlı eseriyle Sait Faik ödülünü almıştır.

Eserleri:

• Öykü: Parasız Yatılı, Kuşatma, Benim Sinemalarım, Gecenin Öteki Yüzü, Gül Mevsimidir, Sevda Dolu Bir Yaz, Yedi Öykü

• Roman: 47’liler, Berlin’in Nar Çiçeği

• Gezi-Röportaj: Yeni Konuklar, Balkan Yolcusu, Ev Sahipleri, İşte Bizim Rumeli

• Oyun: Redife’ye Güzelleme, Kış Gelmeden

• Şiir: Lodoslar Kenti