William Golding ve Sineklerin Tanrısı

Aycan AYTORE

*

William Golding

1911-19 Haziran 1993

• 
  

1911 yılında Cornwall'de doğdu. Oxford Üniversitesini bitirdi. 1934'te Poems yayınlandı. 1954'te Sineklerin Tanrısı kitabıyla, Nobel Edebiyat ödülüne hak kazandı. Bu kitabından sonra yayınlanan kitapları (özellikle Piramit) çok daha güçlü bir edebi yapıya sahip olmasına rağmen aynı etkiyi yaratmadı. 1980'de Rites of the Passageadlı eseriyle Man Booker Ödülü'n aldı. 1983'te İsveç Akademisi "Gerçekle söylenceyi ustaca birleştiren, insanın ruhsal ve fiziksel boyutlarını derinlemesine inceleyen romancı bu yılın ödülüne layık görüldü" diyerek Edebiyat Ödülü'nü William Golding'e verdi.

O dönemde İngiliz yazar John Fowles, Golding için "En iyi İngiliz yazar" demiştir. 1988'de "Sir" unvanını alan Golding, 19 Haziran 1993'te ardında yarım kalmış bir roman bırakarak (The Double Tongue) kalp yetmezliğinden öldü.

SİNEKLERİN TANRISI

Sineklerin Tanrısı, Nobel Edebiyat Ödüllü İngiliz romancı ve şair William Golding'in 1954 yılında yazdığı alegorik romanıdır. Özgün adı Lord of the Flies olan roman Türkiye'de özgün adının tam çevirisi olan Sineklerin Tanrısı'nın yanı sıra bazı yayın evleri tarafından İşte Bizim Dünya adıyla da yayımlanmıştı.

Romanın İngilizce versiyonu 1970'li yıllarda Türkiye'de yabancı dille eğitim yapan devlet okullarında (Maarif Bakanlığı Kolejleri) İngilizce derslerinde okutulmuştur.

Kitabın arka planı

Kitap II. Dünya Savaşı'nın ardından yazarın kendi yakın geleceğinde, yani gerçek olmayan bir nükleer savaş sırasında geçer. Mercan Adası'na karşılık olarak; Mercan Adası'ndaki gibi çocukların ve gençlerin iyilik potansiyellerinden bahsetmek yerine, kökenlerimizde olan vahşiliğe dönüşü göstermektedir. William Golding, II. Dünya Savaşı'nda gördüğü had safhadaki vahşetin etkisiyle bu kitabı, başlıca insanın doğası ve içinden gelen kötülüğü sorgulamak üzerine yazmıştır.Başlarda kitap İngiliz halkı tarafından tepki görse de (çocukları kötü gösterdiği için) aynı günlerde 2 sokak çocuğunun masum bir çocuğu sebepsiz yere döverek öldürdüğü için bir anda ilgi odağı olmuştur.

Kitabın konusu

Okyanus üzerinde iken uçakları kaza yapan otuz kadar Amerikan askeri okul öğrencisi yakınlardaki ıssız bir tropikal adaya çıkarlar. Kazadan hiçbir erişkin sağ kurtulamamıştır. Yetişkinlerin dolayısı ile baskının ve kuralların olmadığı bir dünya üstelik de bir mercan adasının cenneti andıran ortamı ile birleşince çocuklara başlarda çok güzel gelir. Kendilerine göre bir düzen kurup oyunlar oynayıp avlanırlar. Ancak aradan zaman geçtikçe oluşan rekabet, korku ve güvensizlik bu bir bakıma demokratik düzeni terkedip kabile düzenine geçmelerine ve bunun sonucunda da gitgide vahşileşip korkunç bir kişiliğe bürünmelerine yol açar. Kaçınılmaz olarak da kamplaşma başlar. Bir grup çocuk uygarlığı temsil eden akılcı ve karizmatik Ralph'ın liderliğini kabul ederken,diğer bir grup da ilkelliğin temsilcisi olan Jack'in peşinden giderek kampı terkederler. Jack ve onun grubunda olan çocuklar dağa çıkar ve Ralph ve Ralph'in yanında bulunan çocuklara düşmanca tavırlar takınırlar. Jack çevresindekileri 'bilinmeyen' le korkutarak kendine bağlamış ve kontrol altında tutmaktadır (dinlerin metaforu). Jack ve etrafındakiler avlanırlar, çiğ et yerler ve bunun sonucunda gittikçe daha da vahşileşirler. Ralph'ın kampına baskınlar düzenleyip işi cinayet işlemeye kadar vardırırlar.

Sonunda bir uzlaşma zemini arayışıyla iki grup arasında görüşmeler başlar. Ne var ki bir sonuç alamazlar.

Simon'un bir gece ormanda gezerken gördüğü canavar (paraşütçü) onun sahile kadar kaçmasını sağlar. O sırada sahilde bulunan ve canavar için çözümler arayan Jack ve Ralph'in grubu Simon'u görünce karanlığın da etkisiyle canavar zannedip linç ederler. İki grup Simon'u öldürmenin gerginliğiyle tekrar ayrılırlar. Barışma umudunu yitirmeyen Ralph ve Domuzcuk, dağdaki kalede kalan Jack ve grubunun yanına giderler. Domuzcuk, Roger'in tepeden üzerine yuvarladığı kaya ile birlikte uçurumdan yuvarlanarak denizdeki kayalara çakılıp ölür. Ralph ise kaçıp çalılıklara saklanarak kurtulur. Jack ve grubunun Ralph'ı öldürmek için tekrar aradıkları sırada adaya bir gemi yanaşır ve çocukları kurtarır.

Sineklerin Tanrısı, Liderlik savaşının insanların doğal yapısında olduğunu ve bunu gerçekleştirmek için de her yolu deneyebileceğini, öncelikle dost kazanma ve düşmanı yok etme yöntemlerini uyguladığını gösteren bir roman. Gruplaşmaların, bugünkü partilerin temelinde insanın egemen ve güçlü olma isteğinin yattığını, bu uğurda çok şeyi göze alabileceğinin örnekleyen bir kitap olan Sineklerin Tanrısı, çocuklar üstünden en derinlerinde saklı iyilik ve kötülükleri meydana çıkarma uğraşındaki insanı betimler.

Türkçe baskıları

William Golding'in özgün adı "Lord of the Flies" olan 1954 tarihli romanı Türkiye'de çeşitli zamanlarda farklı adlarla yayımlanmıştır.

SİNEKLERİN TANRISI: SESLİ KİTAP

KİTABIN FİLMİ

1990 yapımı film, ünlü romanın 1963'ten sonraki 2. beyazperde uyarlaması.

Küçük farklılıklara karşın kitaba bağlı kalınmıştır.

FİLMİ İZLEMEK İÇİN

RESME TIKLAYIN