top of page

Sevgi Soysal


ree


Sevgi Soysal

(30 Eylül 1936, Bakırköy, İstanbul - 22 Kasım 1976, İstanbul)

Türk yazardır.


Yaşamı

1936 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, Selanik göçmeni bir aileden gelen Ali Mithat Yenen, annesi Alman bir hanım olan Anneliesse Rup'tur (evlendikten sonra Aliye adını aldı). Sevgi Soysal, ailenin altı çocuğundan üçüncüsü idi. Ağabeyi Kaya Yenen, ablası Gönül Öney ve kardeşleri Duygu Aykal, İzzet Yenen ve Mine Kazmaoğlu'dur.


1935'te babası Stuttgart Teknik Üniversitesi Mimarî ve Şehircilik Bölümü'nden mezun olduktan sonra ailesi Türkiye'ye yerleşmişti. Çocukluğu Ankara'da Selanik Caddesi ile Yenişehir semtinde geçti. İki yaşından itibaren yaşamaya başladığı Ankara ve annesinin Alman kimliği onun yazarlık serüveni üzerinde çok büyük etkiler bıraktı.


Liseyi Ankara Kız Lisesinde okudu. Lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Arkeoloji bölümünde okumaya başladı ve DTCF'den mezun olmadan önce burada tanıştığı Özdemir Nutku ile evlendi. Soysal'ın Özdemir Nutku ile evliliğinden Korkut isimli bir oğlu oldu.



1961’de Ankara Meydan Sahnesi’nde Haldun Dormen’in yönettiği “Zafer Madalyası” adlı oyunda tek kadın rolünü oynadı. İlk öykü kitabı Tutkulu Perçem, 1962 yılında yayımlandı. 1965’te “Zafer Madalyası” oyununda tanıştığı Başar Sabuncu ile evlendi. Aynı yıl TRT’de program uzmanı olarak çalışmaya başladı.

1965-69 yılları arasında Papirüs ve Yeni Dergi’de öyküleri yayımlandı. Bu arada tezini vererek arkeoloji diplomasını aldı. 1968’de teyzesi Rosel’in kişiliğinden yola çıkarak, birbirine bağlı öykülerden oluşan Tante Rosa’yı yazdı. 1970’te kadın-erkek ilişkisi ve evlilik temasını işlediği ilk romanı Yürümek’le TRT Sanat Ödülleri Yarışması Başarı Ödülü’nü kazandı.


12 Mart, Sevgi Soysal’ın hayatı ve yazarlığı üzerinde derin izler bırakan bir dönem oldu. Yürümek, müstehcenlik gerekçesiyle toplatıldı ve Sevgi Soysal, kısa bir tutukluluk sürecinin ardından TRT’den ayrılmak zorunda kaldı.



Siyasal nedenlerle tekrar tutuklandı ve sekiz ay Yıldırım Bölge’de, iki buçuk ay da sürgüne gönderildiği Adana’da kaldı.


İlk dönem eserlerinde bireyin ruhsal durumlarını işleyen yazar, 1965-1969 arasında özellikle Papirüs ve Yeni Dergi'de yayınlanan öyküleriyle yeni bir tarza yönelmiştir. Kadın-erkek ilişkilerini, kadın sorununu, ağırlıklı olarak da 1960 sonrasında yaşanan sosyal ve siyasal olayları ele alan Soysal, Gerçekçi toplumcu öykü ve romanlar yazmıştır


Cezaevinde yazdığı Yenişehir’de Bir Öğle Vakti adlı romanıyla 1974 yılında Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı. Kızları Defne Aralık 1973’te, Funda ise Mart 1975’te doğdu. Adana’da sürgünde bulunan bir kadının başından geçen olaylar etrafında 12 Mart’ı eleştirdiği romanı Şafak, 1975’te yayımlandı. Bu dönemde Anka Haber Ajansı ve İşçi Kültür Derneği’nin kuruluşunda rol aldı. Politika gazetesinde tefrika edilen cezaevi anıları Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu başlığıyla kitaplaştırıldı.


1975’te meme kanserine yakalanan yazar, hastalık izlenimlerini ve 12 Mart sonrası değişimi anlatan öykülerini topladığı Barış Adlı Çocuk, 1976’da yayımlandı. Eylül 1976’da bir ameliyat daha geçirdi ve tedavi için eşiyle birlikte Londra’ya gitti. Üzerinde çalıştığı son romanı Hoş Geldin Ölüm’ü tamamlayamadan, 22 Kasım 1976’da İstanbul’da öldü.


Politika gazetesine yazdığı yazılar Bakmak (1977), Yeni Ortam ve Yenigün gazetelerinde yayımlanan yazıları Türkiye’nin Kalbi, Kabul Günleri (2014) adlı kitaplarda toplandı. 1964-1971 arası TRT’de çalıştığı dönemde kaleme aldığı radyo oyunları ve radyoculuk üzerine yazıları Venüslü Kadınların Serüvenleri adıyla yayımlandı (2017). Sevgi Soysal’ın kitaplarına girmemiş hikâye, çeviri, eleştiri yazısı gibi edebi metinleriyle kendisiyle yapılmış söyleşi ve soruşturmalardan oluşan kitabı Tekliğin Türküsü de 2018 yılında yayımlanmıştır.


Eserleri

Romanları

Yenişehir'de Bir Öğle Vakti

Yürümek

Şafak

Hoş Geldin Ölüm (Ölümünden Sonra)

Hikâyeleri

Tutkulu Perçem

Tante Rosa

Barış Adlı Çocuk

Anıları

Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu

Hoş Geldin Ölüm

Makale

Bakmak

Çevirileri

Andorra - Max Frisch

Arturo Ui'nin Önlenebilir Tırmanışı - Bertolt Brecht

Godot Geldi - Miodrag Bulatovic

Dimitrof - Hedda Zinner

Beş Paralık Roman - Bertolt Brecht

Yorumlar


bottom of page