FENER ALAYI
ve DİYOJEN
*
varlığımızdaki yokluğun ederi vardır
onun da nefesi
kalbi
dalaksız değildir döşü, döşeği
ne kadar yok yazılsak da
özümüz varsıldır
yokluğumuz yokluktan sayılmasın
görmezden gelmelerimiz çok olmuştur
kulaklarımızdan
dilimizden bağımsız
geri bildirimde bulunmayan
fikri ahrazlıklarımız
aman diyeyim
bu halimiz sizi yanıltmasın
fırtınalı gecemize
uzayan sesizliğimize bakıp
kör talihe göz kırptınız
suskunluğumuzdan söz açtınız diye
öldük sanmayın
yokuşa sürmelerizde dolu dizginken
mayanız bozuldukça ve havanız
kestirme
düz yollarınız hastalıklı
dalavere çukurlarına düşmemek uğruna
yürek değil
adım başı tökezleyen ayaklarımızdır
aldanmayın
belimiz bükülsün
bileğimiz kopsun ki
göz göre göre kör
bile bile lades demişse kırgınlıklarımız
hata üstüne hata yapıyorsak da
acıyı bal eyleyen
dost dillerden alacağımız vardır
yanılmayın
eğrileri doğrultanlardan doğacak gönül ehlini
hatamızdan dostu soruyoruzdur sırasıyla
zoru yok
yolunuza kurulan tuzak değil
bereketli topraklarda mihenk taşı
düz ovada yönünüzü şaşırmayın
milatla başlar
gündüz gözü kurduğumuz
fener alayı
Diyojen'den beri insan arıyoruz
ki onlar gönül sarayında sultan
garip başta ömürlük taç
azaldık
çoğalmalı
uzun sarılmalı
DİYOJEN
Diyojen (Diogenes) MÖ 412 (ya da MÖ 404) - MÖ 323 yılları arasında yaşamış Kinik felsefesinin öncüsü ünlü filozoftur. Sinop'ta doğmuş Korint'de ölmüştür. Sinoplu Diyojen ve Kinik Diyojen olarak da bilinmektedir. Diyojen, medeniyeti reddetmiş ve medeniyet içerisinde medeniyetten uzak bir şekilde yaşamaya çalışmış bir antik çağ filozofudur.
Sıklıkla 10.- 11. yüzyılda aynı bölgelerde yaşamış Bizans subayı, dönemin prensesi Evdoksia ile evlenerek imparator olan 1071 Malazgirt savaşında Alparslan' a yenilen Romen Diyojen (IV. Romanos Diogenes) ile karıştırılmaktadır.
MÖ 412 (veya MÖ 404) yılında dönemin Yunan kolonisi olan Кaradeniz'in Sinope (Sinop) ilinde doğmuştur. Yaşamının Sivas'ta geçen ilk yılları hakkında babası, Hicesiasin kuyumcu ve sarraf olduğu bilgisi haricinde fazla kaynak yoktur. Babası ve Diyojen'in kalpazanlık ve para tahribatı suçuyla Atina'ya sürgün edildiği bilinmektedir. Arkeolojik kazılarla 4.yüzyıla ait Hicesias imzası taşıyan dövülmüş demirden keski madeni paralar çıkarılmış olsa da siyasi veya mali nedenlerle tahrip edilmiş olması olası olan bu paraların tahribat nedenini açıklayan bulgu ve kaynak yoktur.
Diyojen, sürgün edilen babasıyla Yunanistan'a gitmiştir. Kısa bir süre sonra onu terk eden 'Manes' adındaki köle ile geldiği Atina' da dönemin medeniyetine karşı çıkmış bir köpek gibi yaşamaya karar vermiş, böylece "kynikos" (köpeksi) adını almıştır. Dinde, davranışta, giyimde, barınmada, yiyecek ve terbiyede bütün geleneği reddetmiştir.
Atina'da tanıştığı Sinizm öğretisinin kurucusu Antisthenes kendi felsefe ve öğretisini Dijoyen'e öğretmiştir. Sokrates'den ders alan Antisthenes, Sokrates'in ölümünden sonra kendi okulunun başına geçip gerçek erdemin kişinin kendine egemen olmasına, tutkularından ve öbür insanlara bağımlılıktan kurtulmasına dayanan kinik felsefesinin kurucularından olmuştur. Diyojen, Atisthenes'in doğaya uygun yaşam çağrısına uymuştur. Hayatını son derece fakir olarak geçiren Diyojen'in iςinde yaşadığı bir fıçısı ve bir çanağı vardır. Rivayetlere göre bir gün bir çeşme başında avucu ile su içen bir çocuğu gördüğünde 'Bu çocuk bana fazladan eşyam olduğunu öğretti' diyerek elindeki çanağı da atmıştır.
Aegina'ya giderken korsanlar tarafından kaçırılıp Xeniades isminde bir adama satılarak Korint'ê geldiği rivayeti yaygın olan Diyojen, Xeniades'in iki oğluna öğɾetmenlik yaρmıştır. Hayatının kalanını yaşadığı Korint'te sokak yaşamını sürdürmediği, erdemli bir bilgine dönüştüğü de rivayet edilmektedir. Aristotelesin öğrencisi olan Büyük İskender felsefeye meraklı filozoflara değer veren bir hükümdardır. Corinth'e gelen Büyük İskender, Diyojen'i ziyaret etmiş ve bir dileği olup olmadığını sormuştur. O ise bu soruya 'Gölge etme başka ihsan istemem.' yanıtını vermiştir. Daha sonra ünlü imparator Büyük İskender olmasaydım 'Diyojen' olmak isterdim demiştir.
Kuduz bir köpeğin ısırığıyla, çiğ ahtaρot yeme alışkanlığına bağlı olarak ya da nefesini tutarak intihar ettiği gibi pek çok ölüm sebebi rivayet edilmekle birlikte, bugün ölüm nedeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
Eflatun'un Çılgın Sokrat dediği, çok güzel konuşan, üstün zekası ile herkesi etkileyebilen bu ünlü Kinik filozof bütün gariplik, anormal hal ve tavırlarına rağmen saygı görmüş, ölümünden sonra anısına Korintoslular bir köpeğin yaslandığı mermer bir sütun dikmiştir.
Türkiye'de de Diyojen'in anısını yaşatmak için 2006 yılında Sinop'un girişine heykeli dikilmiştir. Elinde fener ve yanında köpeğiyle birlikte tasvir edilen yaklaşık altı metrelik mermer Diyojen heykeli, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü öğretim görevlisi Turan Baş önderliğinde 25 kişilik ekip tarafından altı ayda hazırlanmıştır.
*Kaynak: Wikipedi
