Bes Gul

-GÜNÜMÜZ ŞİİRİ-

Sizin için tuttum beş gül getirdim Sevgili,

durup dururken beş kırmızı gül getirdim, kan.

Beş beyaz gül süt, beş sarı gül altın yaprak,

tuttum beş pembe gül getirdim Sevgili, tan.

Başka bir el koparmış onları, benim elim

bunca korkak: Bir dikmeyi bilirim, bir de

dokunmayı: Tepeden tırnağa teniniz yangın

beldem, sizin için beş siyah gül parmaklarım.

kömür. Toprak, temas, sahi bir de ak kâğıt,

seçtiğim kelimelerin arasında nedense mağrur,

ilerlerim karda bıraktığım izler birer ağıt,

ayırdım dikenleri: Sizin için bu beş arı gül.

/

Enis BATUR

28 Haziran 1952'de Eskişehir'de doğdu. Orta öğrenimini İstanbul ve Ankara'da yaptı. Yükseköğrenimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Paris'te tamamladı. İlk yazısı 1970'te, ilk kitapları 1973'te yayımlandı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Milliyet Gazetesi'nin kültür servisi ve yan yayınlar yöneticiliğini, Milliyet Büyük Ansiklopedi'nin ve Dönemli Yayıncılık'ın genel yayın yönetmenliğini yaptı.

1988'den 2004'e kadar Yapı Kredi Yayınları'nda çalıştı. Yazı, Oluşum, MEB, Tan, Gergedan, Şehir, Sanat Dünyamız, Kitaplık, Cogito, Arredemento Dekorasyon, Fol gibi dergilerin hazırlanışında sorumluluklar üstlendi.

Remzi Kitabevi'nin, TRT'deki "Okudukça" programının yayın danışmanlığını yaptı. Açık Radyo'nun kuruluşuna katkıda bulundu ve "Şifa, Şifre, Deşifre" programını hazırladı.

UNESCO'nun "Göreme'den İstanbul'a Kültür Mirasımız" kampanyasını yönetti. Cumhuriyet, Milliyet, Dünya, Aydınlık gazetelerinde, Yeni Gündem, P-Eki, Express, 2000'e Doğru dergilerinde 1978-1998 arası düzenli haftalık yazılar yazdı. Yurtdışındaki çeşitli dergilerde ürünleri yayınlandı.

Şiirleriyle Cemal Süreya, Altın Portakal, Sibilla Aleramo ödüllerini, denemeleriyle TDK ödülünü kazandı.

Enis Batur'un Eserleri

Şiir

• Tuğralar: Lirik Şiirler 1973-1984 (1985)

• Perişey (1992) (Cemal Süreya ödülü)

• Kanat Hareketleri: Lirik Şiirler 1993-1999 (Altıkırkbeş Yay, 2000) (Zirvedekiler ödülü)

• Darb ve Mesel - Arka Şiirler (Altıkırkbeş Yayın: 1995)

• Neyin Nesisin Sen (Kırmızı, 2007) (Behçet Necatigil ödülü)

• Doğu - Batı Divanı (YKY, 1997)

• Doğu - Batı Divanı 2 (Kırmızı, 2007)

• Doğu - Batı Divanı 3 (Kırmızı, 2010)

• Ağırlaştırıcı Sebepler Dîvanı (Altıkırkbeş Yay, 2003)

• Yanık Divan (Kırmızı Kedi: 2016)

• Nil (1975)

• İblise Göre İncil (1979)

• Kandil (1981)

• Sarnıç (1985)

• Koma Provaları (Altıkırkbeş Yay, 1990)

• Sütte Ne Çok Kan (Altıkırkbeş Yay, 1998)

• Abdal Düşü: Düzyazı Şiirler 1998-2002 (Altıkırkbeş Yay, 2003)

• Taşrada Ölüm Dirim Hazırlıkları (Oğlak Yay, 1995)

• Uç Şiirler (Kırmızı: 2011)

• Opera 1 - 4004 (Altıkırkbeş Yayın: 1996) (Altın Portakal ödülü)

• Papirüs, Mürekkep, Tüy-Seçme Şiirler (YKY, 2002)

• Eros ve Hgades (1973)

• Bir Ortaçağ Yalnızlığı (1973)

• Ara-Kitab (1976)

• Gri Divan (Remzi, 1990)

Eleştiri

• Yazının Ucu Yazınsal Denemeler 1976-1993 (YKY:1993)

• E/Babil Yazıları (YKY: 1995)

• Seyrûsefer Defteri (YKY: 1997)

• Aciz Çağ, Faltaşları (YKY: 1998)

• Smokinli Berduş: Şiir Yazıları 1974-2000 (YKY: 2001)

• İmgeleri Kim Dinler? (YKY: 2004)

• Okuma Lambası (Alkım: 2004)

• Hurufi Gözüyle Büyü Kutusu, sinema yazıları (2007)

• Pervasız Pertavsız (Kırmızı: 2009)

• Ölesiye Sanat, yeni faltaşları (Alakarga: 2013)

• Son Modernler [Edebiyat üzerine denemeler] (Sel: Şubat 2014)

• Yazının Sınır Boyuna Yolculuklar [Edebiyat üzerine denemeler](Sel: Eylül 2014)

• Karanlıktan Işık Yontanlar [Sanat üzerine denemeler, 1976-2008] (Sel: 2015)

• Öteki Pusula [Sanat ve edebiyat üzerine denemeler] (Sel: 2016)

• Şiir Ve İdeoloji (Derinlik, 1979; İkinci basım: Mitos, 1993) Türk Dil Kurumu ödülü

• Rabia Hatun, Tuhaf Bir Kıyamet (YKY, 2000)

• İlhan Berk: Mağara Ressamı, Sapkın Nakkaş, Namahrem Kalem (YKY, 2000)

• Patates (Sel, 2003)

• Kulak (Sel, 2009)

• Tilki (Notos, 2011)

Ansiklopedi

• Kediler Krallara Bakabilir (Remzi, 1990)

• Gönderen: Enis Batur (Remzi, 1991)

• Kırkpare (Remzi, 1993)

• Su, Tüyün Üzerinde Bekler (Sel, 1999)

• Kurşunkalem Portreler (Sel, 1999)

• Yazboz (Sel Yay, 2001)

• Gövde'm (Sel Yay, 2007)

• Haneberduş (Sel Yay, 2010)

Söyleşi

• Günebakan I: Alternatif: Aydın (Hil Yayın: 1985)

• Günebakan II: Saatsız Maarif Takvimi (Ark Yayınları: 1995)

• Günebakan III: Türkiye'nin Üçlemi (Papirüs Yayınevi: 1998)

Deneme

• Başkalaşımlar I-X (YKY: 1992)

• Başkalaşımlar XI-XX (YKY: 2000)

• Başkalaşımlar XXI-XXX (Kırmızı: 2009)

• Bir Varmış Bir Okmuş: Sözümona Düzmece bir Wilhelm Tell Hikâyesi (Sel Yayıncılık, 2002)

• Plati-Bir Ada Denemesi (Sel, Şubat 2006)

• Mekik (Norgunk, 2009)

• Mumya Köpek (Norgunk, 2011)

• Geronimo'nun Ölümü (Sel, 2012)

• Yolcu (1996)

• Issız Dönme Dolap (YKY, 1998)

• Kum Saatından Harfler: Sokulgan Okur İçin İçbükeyler (YKY, 2001)

• Bekçi (Oğlak Yayınları, 2003)

• Mazruf (Okuyanus, 2004)

• Suya Seng, içbükeyler 2002-2007 (Sel, 2008)

• Noksan (Sel, Haziran 2010)

• Şehir Meydanında Fıçı Yuvarlamak, içbükeyler 2008-2010 (Kırmızı, Kasım 2012)

• Merak Cemiyeti Tutanakları, içbükeyler 2010-2011 (Alakarga, Ocak 2013)

• Otuz Kuş Birden Olmak (B/F/S, 1987)

• Söz'lük (Düzlem, Mart 1992)

• Seyrüsefer Defteri (YKY, 1997)

• Öteki Prova (Norgunk, 2007)

• Işık (Noktürn, 2013)

• Hepsi (Sel, Eylül 2013)

Roman ve Anlatı

• Acı Bilgi: Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi (YKY, 2000)

• Elma: Örgü Teknikleri Üzerine Bir Roman Denemesi (Sel Yayıncılık, 2001)

• Kravat (Sel Yayıncılık: 2003)

• Sır, bir oynaşı (Sel: 2009)

• Kitap Evi (Sel: 2014)

• Başka Yollar (YKY, 2002)

• Mürekkep Zaman (YKY, 2004

• Rakım Sıfır, imgelem alıştırmaları 2008-2012 (Kırmızı Kedi, 2012)

Gezi

• İstanbul İçin Şehrengiz (YKY: 1994)

• Üç İzmir (YKY: 1994)

• Ankara Ankara (YKY: 1994)

• Kesif (Mitos, 1996)

• İki Deniz Arası Siyah Topraklar (YKY, 1997; Remzi, 2014)

• Amerika Büyük Bir Şaka Sevgili Frank, Ama Ona Ne Kadar Gülebiliriz? (YKY, 1999)

• Şehr'enis (Literatür, Nisan 2002)

• İki Deniz Arası Siyah Topraklar ve Kesif ve ¿ (YKY, 2002)

• Paris, ecekent (YKY, 2003; Remzi, 2012)

• Bulutlardan Yontma Kayalar, bir bretagne gezisi (Alkım, 2005)

• Siyah Sert Berlin (Remzi, 2013)

• Ziyaretler Kitabı (Kırmızı Kedi, 2013)

• Pasaport Damgaları (Kırmızı, 2008

• Ada Defterleri (Kırmızı, 2008)

Antoloji

• Kara Mizah Antolojisi (Hil Yayın, 1987; Sel, 2005)

• Modern Dünya Edebiyatı Antolojisi (Dönemli Yay, 1988)

• Ahmet Hamdi Tanpınar / Seçmeler (YKY, 1992)

• Gütenberg Gökadasına Gezi (YKY, 1992)

• Unutulmuş Şiirler Antolojisi (YKY, 1994)

• Modernizmin Serüveni: Bir "Temel Metinler" Seçkisi 1840-1990 (YKY, 1997)

• Avrupa Güneşinin Doğduğu Yere Yolculuk (Turkcell, 2001)

• Beş Kıtada Türk Seyyahları (Turkcell, 2002)

• Sahici Trenler İçin Oyuncak Kitap (YKY: 2003)

• Rönesansın Serüveni (YKY, 2005; Sel, 2016)

Diğer

• Bu Kalem Bukalemun (Hil: 1986)

• Ayrıca, Yazılar ve Tuğralar Şiirler 1973-1987 (B/F/S Yay, 1987).

• Bu Kalem Melûn (YKY: 1997)

• Bu Kalem Un (ufak) (Okuyanus: 2004)

• Cep Meşkleri (Can: 2005)

• 60 mm Dizüstü Meşkler ve İçcep Meşkleri (Sel: 2011)

• Bu Kalem Unkudî (Palto: 2014)

• Ondört+X+4 deneysel metin [Tipografik yorum: Savaş Çekiç] (C Yayınları: 1994)

• Fatma Tülin / Bir (İki) Sergi Öncesinden Tablolar (Sel Yayıncılık, 1999)

• Defter (Selçuk Demirel ile birlikte) (YKY, 2001)

• Son Kare (Kaan Çaydamlı ile birlikte) (Altıkırkbeş Yayın: 2002)

• İstanbul Des Djinns (2003; Türkçesi (Cinlerin İstanbulu): Remzi, 2016)

• Mazruf (Okuyan Us, Eylül 2003)

• Ottomanes (2006)

• Eyfel-Modern Zamanların Simgesi (Alkım, 2006)

• Ziyaret (Çekirdek Sanat, 2007)

• Hayalet (Norgunk, 2011)

• Dava (Norgunk, 2014)