Kanlı 1 Mayıs

1977, 1 Mayısı Tarihin Gördüğü En Kanlı İşçi Bayramı Olacaktı

*

1 Mayıs’ın tarihi süreci

Türkiye’de 1 Mayıs İşçi Bayramı, ilk kez 1911’de Selanik’te kutlandı ve İstanbul’daki ilk kutlama 1912 yılında gerçekleştirildi.

1923’te 1 Mayıs, resmi olarak İşçi Bayramı ilan edilse de, hemen ardından kutlamalar yasaklandı. 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile 1 Mayıs kutlamaları tamamen yasaklandı.

1970’lerde ise, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) öncülüğünde işçi hareketi yeniden güç kazanmaya başladı. 1976'da Taksim Meydanı’nda yapılan 1 Mayıs kutlamaları, 100 bini aşkın katılımla tarih yazdı.

1 Mayıs İşçi Bayramı'nın simge günü haline gelen, yaklaşık 500.000 kişinin toplandığı 1 Mayıs 1977, İstanbul Kazancı Yokuşu'nda yaşanan trajik olaylarla hafızalara kazındı. İşçilerin ve emekçilerin taleplerini duyurmak için toplandığı alanda yaşananlar, tarihe kanlı bir direniş olarak geçti. Peki, 1 Mayıs 1977'de Kazancı Yokuşu'nda neler yaşandı?

İşçi direnişinin simge günü: 1 Mayıs 1977 Kazancı Yokuşu’nda neler yaşandı?

1 Mayıs 1977, İstanbul’daki Taksim Meydanı’nda düzenlenen Uluslararası İşçi Bayramı kutlamalarında yaşanan trajik olaylarla hafızalarda kaldı.

İşçi sınıfının birlik ve dayanışma günü olarak kutlanan bu anlamlı gün, saldırılarla kanlı bir gün olarak tarihteki yerini aldı.

Olayda ölü sayısı 34 ile 42 arasında değişirken, yaralı sayısının 126 ile 220 arasında olduğu belirtiliyor.

500'den fazla gösterici gözaltına alınırken, bu kişilerden 98’i hakkında dava açıldı. Ancak katliamın failleri hiçbir zaman yakalanamadı, olayın ardından şüpheler Kontrgerilla ve sağcı gruplar üzerinde yoğunlaştı.

1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı’nda neler oldu?

1977 yılına gelindiğinde, DİSK daha büyük bir kutlama için hazırlıklara başladı. Kutlama için Taksim Meydanı seçildi ve güvenlik önlemleri konusunda İstanbul Valiliği ve Emniyet ile anlaşma yapıldı.

Kutlamaların yapıldığı 1 Mayıs günü, İstanbul’dan gelen yüz binlerce kişi Taksim Meydanı’nda toplandı. Ancak katılımın yüksek olması nedeniyle kortejlerin alana girmesi uzun sürdü ve konuşmalar da uzadı. Saat 19:00 sularında, dönemin DİSK genel başkanı Kemal Türkler konuşmasını bitirirken hararet arttı.

Sular İdaresi civarında başlayan çatışmalar, tüm meydanı saran silah sesleriyle devam etti. O esnada yaşanan çatışmalarda Taksim Meydanı’nda büyük bir panik başladı.

Kazancı Yokuşu’nda facia: Ezilme ve silahlar

Kalabalık, Taksim Meydanı’ndan kaçmaya çalışırken, Kazancı Yokuşu’na yöneldi. Ancak burada, park etmiş bir kamyonun önünde kalabalık sıkıştı ve 28 kişi ezilme veya boğulma nedeniyle hayatını kaybetti.

5 kişi silahla vurularak, 1 kişi de panzer altında kalarak yaşamını yitirdi. Toplamda 34 kişinin ölümüne, 130’dan fazla kişinin ise yaralanmasına neden olan bu kanlı olay, İstanbul’un en acı 1 Mayıs’larından biri olarak tarihe geçti.

Olay sonrası gelişmeler

Olayın ardından 470 kişi gözaltına alındı, ancak hiçbirinin olayla bağlantısı bulunamadı ve hepsi serbest bırakıldı.

Yargılamalar 14 yıl sürdü, ancak hiç kimse suçlu bulunmadı. Bu süreçte, dönemin emniyet güçleri veya devlet yetkilileri de yargılanmadı. Olay, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşındı, ancak faillerin kimliği hiçbir zaman netleşmedi. Olayın hemen ardından şüpheler, sol ve sağ gruplar arasındaki çatışmalara ve devlet içindeki bazı güç odaklarının rolüne odaklandı.

Sonuç olarak, 1 Mayıs 1977’de yaşanan Kazancı Yokuşu katliamı, Türkiye’deki işçi hareketinin ve toplumsal huzursuzluğun en karanlık dönemlerinden birini işaret ediyor. O günden sonra, 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları, bu acı olayın izleriyle birlikte her yıl anılmaya devam ediyor.

DERLEME:

KAYNAK: İNTERNET