BOVARİZM ve Gustave FLAUBERT

Gustave Flaubert,

D: 12 Aralık 1821, Rouen, Ö: 8 Mayıs 1880, Croisset, Fransa

Fransız romancı. Edebiyat eleştirmenleri tarafından modern romanın kurucusu kabul edilir.

Flaubert'in Madam Bovary adli kitabından sonra bovarizm akımı oluşmuş ve psikolojide tatminsizlik, memnuniyetsizlik anlamına gelen bir rahatsızlık olarak yer almıştır.

Time dergisi tarafından 2007 yılında açıklanan dünyanın en ünlü yazarlarına göre "Tüm Zamanların En İyi On Kitabı" listesinde, Lev Tolstoy'un Anna Karenina adlı yapıtının ardından ikinci seçilmiştir.

1- Gustave Flaubert'in Hayatı

12 Aralık 1821'de Rouen'de doğan yazar, 8 Mayıs 1880'de doğduğu yere yakın Croisset'de beyin kanamasından yaşama gözlerini yummuştur.

Bir cerrahın oğlu olarak dünyaya gelen yazar , küçük yaşlardan başlayarak aile içinde bir sevgi ortamında büyümüş. Okul çağında kendi yeteneğinin farkında olmuş, ama bu sezgisi dışa karşı hep utangaç ve içedönük bir genç olarak tanınmasını engellememiştir.

Sekiz yıl gittiği Rouen Cimnasyum'unda hep yanlış anlaşıldığına ve insanlarca aldatılıp durduğuna inandı. Flaubert, küçük yaşlarda tembel ve dalgacı tanındıysa da sonra birdenbire büyük bir atılımla çalışmaya koyularak dokuz yaşında tiyatro oyunları yazmaya başlamış, on birinde Cimnasyum'un altıncı sınıfına ulaşan yazar, yaşam boyu taşıyacağı aşağılık kompleksine karşın olağanüstü bir öğrenci olarak tanınmıştır.

Edebiyat ve tarih ilgisini çeken dersleriydi. İlk denemelerini Le Colibri (Sinek kuşu) adlı okul gazetesinde yayımlayan yazar, tüm sınavları verip olgunluk dönemine ulaştı, hukuk öğrenimini seçti. Hukuk Fakültesi'ne yazıldı (1840), Fakat ağır bir hastalık sonucu kısa bir süre sonra bırakarak Paris'ten ayrılarak Croisset'ye yerleşti, kendini tümüyle yazarlığa adadı.

Ruh yapısı gereği mesleğe de, evliliğe de yüz çevirip, sanata sığınarak erken yaşta genç düşünür Alfred Le Poittevân'in etkisinde kalmış, onun karamsar düşüncelerinden etkilenmiştir.

Yaşamını Croisset'deki evinde geçiren Flaubert, birer yıl arayla babasını ve kız kardeşini kaybeden yazar, yoğun bir çalışmaya girmiş bu arada birçok ülkeyi gezme, inceleme olanağını bulmuştur. Croisset'deki evinde eserlerini olgunlaştırmaya çalışan yazarın, adını yaygınlaştıran ve beş yıldır üzerinde çalıştığı eseri Madame Bovary 1856 yılında "Revue de Paris" dergisi tarafından bölümler halinde yayımlanmıştır. Gustave Flaubert, Fransız Edebiyatında gerçekçiliği başlatan yazar olmuş ancak, önemi ölümünden sonra anlaşılabilmiştir.

Madam Bovary; Fransız yazar Gustave Flaubert'in "Madam Bovary: Taşra Hayatı" orijinal ismiyle 1856'da yayınlanan ilk romanıdır. Yaşadığı sıkıcı ve sıradan taşra hayatından kurtulabilmek için sınırlarını umutsuzca zorlayan Madam Bovary'nin hikâyesini anlatır.

Roman, 1 Ekim 1856 ve 15 Aralık 1856 arasında La Revue de Paris'te ilk kez tefrikalar halinde yayınlandığında, kamu savcıları tarafından müstehcenlik nedeniyle hakkında soruşturma başlatılmıştır. Ocak 1857'de ortaya çıkan dava yoğun ilgi çekmiş, Flaubert'in 7 Şubat 1857'deki beraatinden sonra, Madame Bovary, Nisan 1857'de iki ciltte yayınlandığında en çok satan kitap olmuştur.

Romantizmin idealist yaklaşımına bir tepki olarak ortaya çıkan roman, realizm akımının ilk ve en önemli örneklerindendir.

Flaubert'in bu kitabından sonra Bovarizm akımı oluşmuş ve psikolojide tatminsizlik, memnuniyetsizlik anlamına gelen bir rahatsızlık olarak yer almıştır.

Time dergisi tarafından 2007 yılında açıklanan dünyanın en ünlü yazarlarına göre "Tüm Zamanların En İyi On Kitabı" listesinde, Lev Tolstoy'un Anna Karenina adlı yapıtının ardından ikinci seçilmişti

2- Gustave Flaubert'in Edebi kişiliği

Yazar sanatın bir çıkara dayanmaması gerektiğini savunarak, kendi benliğini öne çıkarmayı kabul etmedi. Bir eseri dışında, birinci tekil anlatımı da benimsememiş olan yazar, öte yandan edebiyatın bir davayı kanıtlamakla görevlendirilemeyeceğini savundu ve tezli romana karşı çıktı. Gerçeği görmek, gerçeği söylemeyi ilke edindi. Yaşamını gerçeği yakalamaya adadı ve şöyle dedi: "Tepesine bir meşale yerleştirmek için bir nevi çıplak sütun haline getirmek istiyorum hayatımı."

Eugène Decisy [fr] tarafından oyulmuş Charles Léandre 'ye ait bir Madame Bovary çizimi . (Sayfa 322'deki metinsiz ilüstrasyon: Emma baloda erkek olduğunu hayal ediyor)

3- Gustave Flaubert'in Eserleri

Roman:

Madame Bovary (1856)

Bir Delikanlının Hikayesi (1870 iki cilt: Bir Delikanlının Hikayesi 1964, Gönül ki Yetişmekte 1982)

Ermiş Antonius ve Şeytan (1968)

Bouvard ile Pecuchet (1881)

Salambo (roman) (1862, Türkçe 1935-1985)

Oyun:

Gönül Şatosu (1880)

Öykü:

Üç Hikaye (1887, Türkçe 1955, 1981)

Deneme:

Basmakalıp Düşünceler Sözlüğü (1913)

Kitap Deliliği (1926) Günlük

Kırlarda ve Kumsallarda (1886)

Türkçe'de de Yayımlanan Başlıca Eserleri:

Madam Bovari (Ali Kami Akyüz, 1939);

Saf Bir Kalp (Ferit Namık Hansoy, 1939);

Salambö (İsmail Hakkı Alişan, 1935; Samih Tiryakioğlu, 1962);

Üç Hikâye (Fikret Anel, 1955; Asım Bezirci, 1955);

Madame Bovary, Taşra Yaşayışı (Tahsin Yücel, 1956);

Madame Bovary (Samih Tiryakioğlu, 1960; Nurullah Ataç-Sabri Esat Siyavuşgil, 1967; Nisrin Altınova, 1970);

Bir Delikanlının Hikâyesi (Şerif Hulusi Kurbanoğlu, 1964);

Ermiş Antionius ve Şeytan (Sabahattin Eyüboğlu, 1968);

Gönül ki Yetişmekte (Bir Delikanlının Romanı, C. Süreya, 1982);

Madam Bovary (İsmail Yerguz, 2001)

SİNEMA

*

MADAM BOVARY

*

2014 YAPIMI

FİLMİ İZLEMEK İÇİN RESME DOKUNUN