
MEHMET ÇOBAN
*
Yavuz Sultan Selim: (1470-1520) Osmanlı İmparatorluğunun 9. Padişahı ve 88. İslam halifesidir. Babası II. Bayezıd, annesi Dulkadirli ailesinden Ayşe Hatundur.
Şah İsmail: (1487- 1524) Safevi Devleti’nin kurucusu ve ilk şahı. Babası Şeyh Haydar, annesi Uzun Hasan’ın kızı Alemşah Halime Begüm’dür.
Yavuz Sultan Selim’in Ordusu ile Şah İsmail’in ordusu 1514 yılında Çaldıran Ovasında karşı karşıya gelir. ( Osmanlılar ile Safeviler) Savaşı Yavuz Sultan Selim kazanır. Şah İsmail’in yenilmesi bir ölçüde onun için sonun başlangıcı olur.
Her ikisi de yaşadıkları dönemdeki ilişkileri, savaşları ve mensup oldukları mezheplerden dolayı bölgeyi ve dünyayı çok etkilemişlerdir. Hala da etkilemeye devam etmektedirler. İkisinin de sevenleri ve nefret edenleri çoktur. Ben bu tartışmalara girmeyeceğim.
Ben şairlikleri üzerinde duracağım.
Yavuz Sultan Selim, Selimi mahlasıyla şiirler yazmıştır. Bir Örnek:
Merdüm-i dideme bilmem ne füsun etti felek
Giryemi kıldı hun, ekşimi füzun etti felek
Şirler pençe-i kahrımdan olurken lerzan
Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek
Günümüz Türkçesi:
Gözlerime nasıl bir büyü yaptıysa
Gözümü kan içinde bıraktı, aşkımı arttırdı
Aslan pençesi gücüm karşısında titrerken
Beni bir ela gözlüye esir etti felek
Allah için ses ahengi ve şiir estetiği bakımından güzel bir şiir. Ancak anlayabilmek için, Arapça, Farsça sözlükler gerekiyor.
Bir de Şah İsmail’e bakalım. O da Hatayi mahlasıyla şiirler yazmıştır. İşte bir örnek:
Ezel bahar olmayınca
Kırmızı gül açmaz imiş
Kırmızı gül açmayınca
Sefil bülbül ötmez imiş.
Bülbüller gelir ötmeye
Güle sarılıp yatmaya
Bağıban gülü satmaya
Gül kadrini bilmez imiş.
Bahçevan sata bu gülü
Haramdır parası pulu
Ağlatma sefil bülbülü
Göz yaşını silmez imiş
Yılda bir gün ziyan olur
Dost yoluna talan olur
Bazı insan hayvan olur
Hayvan adem olmaz imiş
Şah Hatayi’m ölmeyince
Tenim turap olmayınca
Dost dostan ayrılmayınca
Dost kadrini bilmez imiş.
Sanki benim dedemin, ninemin, babamın, annemin konuştuğu dille yazılmış.
Hangisi size daha yakın? Karar sizin!
Comments