HAZİRANDA ÖLMEK ZOR

orhan kemal'in güzel anısına
 

işten çıktım
 sokaktayım
  elim yüzüm üstümbaşım gazete

sokakta tank paleti
 sokakta düdük sesi
 sokakta tomson
  sokağa çıkmak yasak
 

sokaktayım
 gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
 yaralı bir şahin olmuş yüreğim
 
 uy anam anam
 haziranda ölmek zor!
 

havada tüy
 havada kuş
 havada kuş soluğu kokusu
 hava leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
 
 ne anlar acılardan/güzel haziran
 ne anlar güzel bahar!
 kopuk bir kol sokakta
  çırpınıp durur
 

çalışmışım on beş saat
 tükenmişim on beş saat
 acıkmışım yorulmuşum uykusamışım
 
 anama sövmüş patron
  ter döktüğüm gazetede
 sıkmışım dişlerimi
 ıslıkla söylemişim umutlarımı
  susarak söylemişim
 
 sıcak bir ev özlemişim
 sıcak bir yemek
 ve sıcacık bir yatakta
  unutturan öpücükler
 
 çıkmışım bir kavgadan
  vurmuşum sokaklara
 

sokakta tank paleti
 sokakta düdük sesi
 sarı sarı yapraklarla birlikte sanki
  dallarda insan iskeletleri
 

asacaklar aydemir'i
 asacaklar gürcan'ı
  belki başkalarını
 
 pis bir ota değmiş gibi sızlıyor genzim
 dökülüyor etlerim
 
  sarı yapraklar gibi

asmak neyi kurtarır
  sarı sarı yaprakları kuru dallara?
 yolunmuş yaprakları
 kırılmış dallarıyla
  ne anlatır bir ağaç
 
 hani rüzgâr
 hani kuş
  hani nerde rüzgârlı kuş sesleri?

asılmak sorun değil
  asılmamak da değil
 
 kimin kimi astığı
 kimin kimi neden niçin astığı
  budur işte asıl sorun!
 

sevdim gelin morunu
 sevdim şiir morunu
 moru sevdim tomurcukta
 moru sevdim memede
  ve öptüğüm dudakta
 
 ama sevmedim, hayır
 iğrendim insanoğlunun
  yağlı ipte sallanan morluğundan!

neden böyle acılıyım
 neden böyle ağrılı
 neden niçin bu sokaklar böyle boş
 niçin neden bu evler böyle dolu?
 
 sokaklarla solur evler
 sokaklarla atar nabzı
  kentlerin
 
 sokaksız kent
 kentsiz ülke
 kahkahanın yanıbaşı gözyaşı
 

işten çıktım
 elim yüzüm üstümbaşım gazete
 karanlıkta akan bir su
  gibi vurdum kendimi caddelere
 
 hava leylâk
  ve tomurcuk kokusu
 havada kör yoluna
 havada suçsuz günahsız
  gitme korkusu
 
 ah desem
  eriyecek demirleri bu korkuluğun
 oh desem
  tutuşacak soluğum

asmak neyi kurtarır
  öldürmek neyi
 yaşatmaktır önemlisi
  güzel yaşatmak
 
 abeceden geçirmek kıracın çekirgesini
  ekmeksiz yuvasız hekimsiz bırakmamak
 

ah yavrum
 ah güzelim
 canım benim / sevdiceğim
  bitanem
 kısa sürdü bu yolculuk
  n'eylersin ki sonu yok!
 
 gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
 uy anam anam
 haziranda ölmek zor!

nerdeyim ben
 nerdeyim ben
  nerdeyim?
 kimsiniz siz
 kimsiniz siz
  kimsiniz?
 
 ne söyler bu radyolar
 gazeteler ne yazar
 kim ölmüş uzaklarda
  göçen kim dünyamızdan?
 

asmak neyi kurtarır
  öldürmek neyi?
 yolunmuş yaprakları
  ve kırılmış dallarıyla bir ağaç
  söyler hangi güzelliği?

kökü burda
  yüreğimde
 yaprakları uzaklarda bir çınar
 ıslık çala çala göçtü bir çınar
  göçtü memet diye diye
  şafak vakti bir çınar
  silkeledi kuşlarını
  güneşlerini:
 
 «oğlum sana sesleniyorum işitiyor musun, memet,
  memet!»

gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
 üstümbaşım elim yüzüm gazete
 
 vurmuşum sokaklara
 vurmuşum karanlığa
  uy anam anam
  haziranda ölmek zor!
 

bu acılar
 bu ağrılar
  bu yürek
 
 neyi kimden esirgiyor bu buz gibi sokaklar
 bu ağaçlar niçin böyle yapraksız
 bu geceler niçin böyle insansız
 bu insanlar niçin böyle yarınsız
 bu niçinler niçin böyle yanıtsız?

kim bu korku
  kim bu umut
 ne adına
  kim için?
 

«uyarına gelirse
  tepemde bir de çınar»
  demişti on yıl önce
 demek ki on yıl sonra
 
 demek ki sabah sabah
 demek ki «manda gönü»
 demek ki «şile bezi»
 demek ki «yeşil biber»
 bir de memet'in yüzü
 bir de güzel istanbul
 bir de «saman sarısı»
 bir de özlem kırmızısı
 demek ki göçtü usta
 kaldı yürek sızısı
  geride kalanlara
 

nerdeyim ben
  nerdeyim?
 kimsiniz siz
  kimsiniz?
 

yıllar var ki ter içinde
  taşıdım ben bu yükü
 bıraktım acının alkışlarına
  3 haziran '63'ü

bir kırmızı gül dalı
  şimdi uzakta
 bir kırmızı gül dalı
  iğilmiş üzerine
 yatıyor oralarda
 bir eski gömütlükte
  yatıyor usta
 
 bir kırmızı gül dalı
  iğilmiş üzerine
 okşar yanan alnını
 bir kırmızı gül dalı
  nâzım ustanın
 

gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
 bir basın işçisiyim
 elim yüzüm üstümbaşım gazete
 geçsem de gölgesinden tankların tomsonların
  şuramda bir çalıkuşu ötüyor
 uy anam anam
 haziranda ölmek zor!
 
 
  *

 şairin NOTU:

1963'lerde yaşanılanları ben, ancak böyle dökebildim 1976'larda şiire.
 On üç yılda özümsemişim o olayları, on üç yıl sonra damıtabilmişim.

O günleri yaşayıp da ozanlığa soyunanlar, elbette ki benden daha iyi yapabileceklerdir bu işi.

"El elden üstündür, taa arşa kadar" demiş eskiler.

  Hasan Hüseyin

*