Hasan Hüseyin Korkmazgil

Nurten B. AKSOY

*

dostum dostum güzel dostum

bu ne beter çizgidir bu

bu ne çıldırtan denge

yaprak döker bir yanımız

bir yanımız bahar bahçe

Diyen, toplumcu-gerçekçi şiirin önde gelen temsilcilerinden, Hasan Hüseyin Korkmazgil 4 Mart 1927 tarihinde Sivas’ın Gürün ilçesinde doğar. Annesi Gülşan hanım, babası ise Nalbantoğlu Şükrü beydir. Birinci Dünya Savaşında, Kafkas Cephesi’nde, sonra da Ulusal Kurtuluş Savaşında görev alan Şükrü Bey’in İstiklal madalyası vardı ve Kurultay İlkokulu’nda hademelik yapıyordu.

Ailenin yedi çocuğu içinde tek okuyan sadece Hasan Hüseyin’di. İlkokulu babasının hademelik yaptığı okulda okudu. Ortaokula gidemedi; Ziraat Bankası şubesinde getir götür işlerinde çalışmaya başladı. Çalıştığı bankanın müdürü Hasan Hüseyin’le yakından ilgilendi ve parasız yatılı okul sınavlarına girmesine önayak oldu.

Hasan Hüseyin, sınavın yapıldığı Sivas’a komşularından ödünç alınan ayakkabıyla, 60 km yolu yürüyerek gitti ve sınavı kazandı; Niğde Ortaokulu ve sonra Adana Erkek Lisesi’nde okudu. Okulda Dünya Edebiyatı Klasikleri ile tanıştı. Bir yandan da şiir yazmaya başladı. Gazi Eğitim Enstitüsü’nü bitirip Türkçe öğretmeni oldu.

K.Maraş’ın Gökşin ilçesine öğretmen olarak atandı. Nâzım Hikmet şiirlerini okuduğu için ihbar edilince, 1951’deki TKP davasına dahil edildi. Üç yıla mahkûm oldu. Bütün kamu hakları elinden alındı. Elbistan ve Nevşehir cezaevlerinde yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra ekmek parası kazanmak için İstanbul’a gitti. Bu kez askere alındı; üniversite mezunu olmasına rağmen 27 ay er olarak askerlik yaptı.

AKARSUYA BIRAKILAN MEKTUP

Gitme, sonbahar oluyorum, sonrası hiç
 Ağaçlar bükmesinler n’olursun boyunlarını
 Neden akşam oluyorum tren kalkınca
 Kırlangıçlar birdenbire çekip gidince
 Mendiller sallanınca neden tıkanıyorum
 Öyle çok acımasız ki, öyle birdenbire ki
 Az önceki çiçekler nasıl da diken diken

Gitme, sonbahar oluyorum, sonrası hiç.

O sularda çimdik, bitti; köprüleri geçtik, bitti
 O elmanın tadı orda, o kuş çoktan öttü, bitti
 Artık çocuk değiliz, susarak da bir şeyler diyebiliriz
 Günler devlet alacağı, yıllar bir kadehçik buzlu rakı
 Oyunlar oyuncaksı, oyuncaklar eski şarkı
 Kavaklara oklu yürek çizip duran o çakı
 Nerde şimdi, nerde şimdi, nerde o kan sarhoşluğu

Gitme, sonbahar oluyorum, sonrası hiç...

Askerliği bitince baba ocağına döndü. Kahvelerde karakalem portre ressamlığı yaparak, tabela boyayarak ve okuryazar olmayan ailelerin askerlik mektuplarını yazarak geçimini sağladı. Askerliği bitince baba ocağına döndü. Bu arada şiirden hiç kopmadı. İlk şiiri 1959’da Dost dergisinde çıktı. Ayrıca yazdığı iki oyun da radyoda piyes oldu.

27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra, “Türkiye artık değişti” diyerek Ankara’ya yerleşti. Akis dergisinde düzeltmen/redaktör olarak çalıştı. Basın-İş Sendikası’nın genel sekreterliğini yaptı.

DEMEDİM Kİ

Bu kenti sevdim dedim
 Benim olsun demedim ki

Sevdim dedimse akşam kızıllığını
 Gönlüm gibi akıp giden şu çayı
 Şu ormanı şu denizi şu dağı
 Benim olsun demedim ki

Vuruldumsa gözlerinin gül bahçesine
 Yürek çizen şimşeklerse kaçamak bakışları
 İşte buna sevmek derler dedimse

Çattımsa acıların en güzeline
 Yedirdimse uykuları o tatlı kuşa
 Benim olsun demedim ki

Bu akşam kan kırmızı şarap istiyor canım
 Bu akşam dünyanın bütün şarkılarını
 Bu akşam dünyanın bütün özlemlerini
 Bu akşam beni yalnız bırakın
 Bu akşam yalnızca onu düşüneceğim
 Onu ve kendimi yalnızca...

1963 yılında Uşak’ta bir edebiyat öğretmeni ve Nâzım Hikmet hayranı olan Azime hanım, şiirlerini Nâzım’a çok benzettiği ve beğendiği Hasan Hüseyin’i tanımak, görmek için ani bir kararla Ankara’ya gitti; ama onu bulamadı ve mahzun Uşak’a döndü. Sonra mektuplar, mektuplar, mektuplar… Evli ve iki küçük çocuğu olan Azime hanım, tekrar Ankara’ya gitti ve bu sefer görüşebildiler. Ve anladılar ki birbirlerini çok seviyorlar. Zorlu ve uzun bir süreçte Azime hanım, ailesinin de onayını alarak eşinden boşandı ve Hasan Hüseyin’in yanına gitti. 1964 yılı Haziranı’nda evlendiler. Yirmi yıl, şairin ölümüne kadar çok mutlu oldular ve bu evlilikten “Bir Oğlum Olacak Adı Temmuz” şiirinde adı geçen Temmuz adlı oğulları dünyaya geldi.

bir oğlum olacak adı temmuz

uykusuz

korkusuz

beter mi beter

ben beynimi satarak yaşıyorum

o benden proleter

bir oğlum olacak adı temmuz

karataşın göbeğinde aşk

karataşın göbeğinde barış

karataş çatladı çatlayacak

bende bitmeyen kavga

onda yeniden başlayacak

bir oğlum olacak adı temmuz

öfkede benden fırtına

sevgide deniz

ne samanyollarının ulu kervanları susuzluğumun

ne kutup şafaklarında tanrılaşması ilkelliğimin

temmuz gibi sıcak ve bereketli

temmuz gibi uçsuz bucaksız

Bu yıllarda mizahi hikâyeleri de yayımlandı. “Kavel” adlı kitabı ile 1964 Yeditepe Şiir Armağanı’nı, “Kızılkuğu” ile TRT’nin 1970 Sanat Başarı Ödülü’nü, “Filizkıran Fırtınası” ile de 1981 Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü’nü ve Nevzat Üstün Şiir Ödülü’nü aldı. 1973 yılında çıkardığı “Acıyı Bal Eyledik” şiir kitabıyla daha da ünlendi. Şiirleri Nâzım Hikmet’in yazdıklarıyla karşılaştırıldı.

Şair 1983’te evinde beyin kanaması geçirdi; bir yıl bitkisel hayatta yaşadı. Eşi Azime bir gün bile kocasının başından ayrılmadı. Ancak kurtarılamadı. 26 Şubat 1984’te evinde, yaşama gözlerini yumdu.

FİLİZKIRAN FIRTINASI

gün doğmadan başladı filizkıran fırtınası
 evler yemen türküsü
 sokaklar seferberlik
 öyle bir gariplik ki
 öyle bir tedirginlik
 yaz başında güz sonrası

ayvalar çiçekteydi
 güller daha tomurcuk
 açıl demişti güneş
 açılmıştı kıraçta kış elmaları
 
 çözül demişti güneş
 çözülmüştü yılanlar karanlık odalarında
 dallarda yuvalar tüy kokuyordu
 düğün çiçekleri şenlikli

gün doğmadan başladı filizkıran fırtınası
 ne dal kaldı ne tomurcuk
 yerden yere çaldı otları ağaçları
 insan yüzlü bir korkuluk
 üşüdüm dünyalarca
 baskın yemiş bir kent gibi üşüdüm
 sergen etti filizleri sapsarı bir karanlık
 bahardan kışa düştüm

Aşağıdaki maviADA videolarında şairin dönem Türkiye'sini anlattığı "FİLİZKIRAN FIRTINASI" şiirini izleyebilirsiniz...